Dicter

Beth yw dicter?

Mae dicter yn emosiwn dynol arferol yr ydym i gyd yn debygol o’i brofi rywbryd. Gall gael ei sbarduno gan amrywiaeth o bethau gan gynnwys y teimlad:

• O fod wedi dy adael i lawr gan rywun
• O fod wedi cael dy drin yn annheg
• O fod dan fygythiad
• Neu o dan lawer o straen

Pan fyddwn ni’n teimlo’n ddig mae ein cyrff yn ymateb mewn gwahanol ffyrdd, mae rhai o’r arwyddion corfforol y gallech chi eu gweld yn cynnwys:

• Curiad calon rasio
• Eich cyhyrau’n teimlo’n llawn straen
• Cau eich dyrnau
• Tyndra yn eich brest
• Teimlo’n boeth ac yn chwyslyd

Gall ymatebion emosiynol gynnwys:

• Teimlo’n llawn straen neu’n nerfus
• Cael trafferth ymlacio
• Yn cythruddo’n hawdd gan bobl eraill

Gall dicter weithiau fod yn emosiwn cadarnhaol; mae’n rhan o’n hymateb ymladd neu hedfan sy’n helpu i’n cadw’n ddiogel pan fyddwn yn teimlo dan fygythiad. Mae dicter yn dod yn broblem pan fydd yn mynd allan o reolaeth ac yn eich niweidio chi neu bobl eraill o’ch cwmpas.

Os yw dicter yn dod yn broblem yna mae’n bwysig dysgu sgiliau i reoli’ch dicter a/neu ceisio cymorth. Ewch i’n hadran Llinellau Cymorth am ragor o wybodaeth.

Cyngor hunangymorth i reoli dicter

Mae yna bethau y gallwch chi eu gwneud i helpu i reoli’ch dicter

• Nodwch y pethau sy’n sbarduno’ch teimladau o ddicter. Dysgwch i adnabod yr arwyddion eich bod yn dechrau gwylltio. Os yn bosibl, tynnwch eich hun allan o’r sefyllfa, ewch am dro neu cyfrwch i 10 cyn i chi ymateb.
• Rhowch gynnig ar ymarferion ymlacio ac anadlu. Gweler ein fideos isod.
• Tynnwch sylw eich hun gyda gweithgareddau rydych chi’n eu mwynhau.
• Dysgwch fwy am ddicter a sut y gellir ei reoli. Gweler ein hadnoddau hunangymorth isod.
• Dysgwch sgiliau newydd i reoli dicter. Gweler ein cyrsiau hunangymorth isod.
• Mae rhai pobl yn gweld gweithgaredd corfforol yn ddefnyddiol iawn wrth reoli eu dicter. Ewch i’n pwnc gweithgaredd corfforol am ragor o wybodaeth a chyngor.
• Does dim angen i chi brofi’r teimladau hyn ar eich pen eich hun. Os teimlwch fod eich dicter yn mynd allan o reolaeth, siaradwch â rhywun rydych yn ymddiried ynddo neu cysylltwch â gwasanaeth cymorth rhad ac am ddim. Gweler ein hadran Llinellau Cymorth isod. Os oes angen help brys arnoch chi neu rywun rydych chi’n ei adnabod – ewch i’n tudalen cymorth brys ar unwaith.

Os oes angen cymorth pellach arnoch i reoli dicter

Os nad yw’r wybodaeth, cyngor, adnoddau a chyrsiau ar y dudalen hon wedi bod yn ddefnyddiol a/neu rydych chi’n meddwl bod angen mwy o help arnoch chi, mae llawer o wasanaethau cymorth am ddim ar gael.

Os ydych yn byw yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan, a thros 18 oed, gallwch wneud apwyntiad gydag Ymarferydd Iechyd Seicolegol (PHP) neu Feddyg Teulu trwy gysylltu â’ch meddygfa leol. Mae PHPs yn ymarferwyr iechyd meddwl y GIG sy’n darparu gwasanaeth am ddim i bobl sy’n profi problemau iechyd meddwl ysgafn i gymedrol.

Os ydych o dan 18 oed neu’n poeni am rywun o dan 18 oed ac angen cyngor/hunan-gyfeirio ar frys i wasanaethau iechyd meddwl a lles lleol yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan, cysylltwch â SPACE-Wellbeing.

Neu fel arall cysylltwch â llinell gymorth gymeradwy arall. Mae rhai gwasanaethau ar gael 24 awr y dydd, 365 diwrnod y flwyddyn.