Skip to main content

Dicter

Adnabyddir yn gyffredin fel: blin, croes, llidiog

Dicter

Archwiliwch dicter drwy sgrolio drwy’r dudalen neu dewiswch opsiwn o’r gwymplen os ydych am neidio i adran berthnasol y dudalen:

Lawrlwytho’r dudalen hon fel PDF (agor mewn ffenestr newydd)

Beth yw dicter?

Mae dicter yn emosiwn dynol normal y bydd pawb ohonom yn debygol o’i brofi rywbryd. Gall ein dicter fod yn adwaith i brofiad anodd yn ein bywyd pob dydd, ein gorffennol neu yn y byd o’n cwmpas. Gall dicter weithiau fod yn emosiwn cadarnhaol; mae’n rhan o’n hymateb ymladd neu ffoi sy’n helpu i’n cadw’n ddiogel pan fyddwn yn teimlo dan fygythiad.
Fodd bynnag, i rai pobl ni allant reoli eu dicter yn effeithiol, a gall fynd allan o reolaeth ac achosi problemau gyda pherthnasoedd, gwaith a hyd yn oed y gyfraith.

Mae’r rhan fwyaf o bobl yn teimlo’n ddig weithiau, ond os ydych chi’n cael trafferth rheoli’ch dicter a’i fod yn effeithio ar eich bywyd chi neu’r rheini o’ch cwmpas, mae yna bethau y gallwch roi cynnig arnynt a allai helpu.

Gall gael ei sbarduno gan amrywiaeth o bethau gan gynnwys teimlo:

  • Wedi cael siom
  • Wedi’ch trin yn annheg
  • Dan fygythiad neu ofn
  • O dan lawer o straen

Symptomau ac arwyddion dicter

Gall dicter achosi gwahanol symptomau. Gall effeithio ar sut rydych chi’n teimlo’n gorfforol, yn feddyliol neu sut rydych yn ymddwyn. Pan fyddwn yn teimlo’n ddig mae ein cyrff yn ymateb mewn gwahanol ffyrdd, mae rhai o’r arwyddion corfforol y gallech eu gweld yn cynnwys:

  • Calon yn curo’n gyflym, eich cyhyrau’n teimlo’n dynn, cau eich dyrnau, tyndra yn eich brest, teimlo’n boeth ac yn chwyslyd, teimlo’n llawn tyndra neu’n nerfus, cael trafferth ymlacio neu’n cael eich cythruddo’n hawdd gan bobl eraill

Cyngor hunangymorth i reoli dicter

Mae yna bethau y gallwch eu gwneud i helpu i reoli eich dicter

  • Nodwch y pethau sy’n sbarduno eich dicter. Dysgwch i adnabod yr arwyddion eich bod yn dechrau gwylltio. Os yn bosibl, tynnwch eich hun allan o’r sefyllfa, ewch am dro neu cyfrwch i 10 cyn ymateb.
  • Rhowch gynnig ar ymarferion ymlacio ac anadlu. Gweler ein fideos isod.
  • Tynnwch eich sylw gyda gweithgareddau rydych yn eu mwynhau.
  • Darganfyddwch fwy am ddicter a sut y gellir ei reoli. Cadwch gofnod dicter i nodi pan fyddwch chi’n teimlo’n ddig er mwyn monitro beth sy’n sbarduno’r meddyliau a’r teimladau hyn. Gweler ein hadnoddau hunangymorth isod.
  • Dysgwch sgiliau newydd i reoli dicter. Gweler ein cyrsiau hunangymorth isod.
  • Mae rhai pobl yn gweld bod gweithgaredd corfforol yn ddefnyddiol iawn i reoli eu dicter. Ewch i’n pwnc Bod yn egnïol i gael rhagor o wybodaeth a chyngor.
  • Nid oes angen i chi deimlo eich bod ar eich pen eich hun pan gewch y teimladau hyn. Os ydych yn teimlo bod eich dicter yn mynd allan o reolaeth siaradwch â rhywun rydych yn ymddiried ynddo/ynddi neu cysylltwch â gwasanaeth cymorth am ddim. Gweler ein hadran Llinellau Cymorth a Gwasanaethau isod. Os oes angen cymorth brys arnoch chi neu rywun rydych chi’n ei adnabod – ewch i’n tudalen cymorth brys ar unwaith.
  • Os ydych yn rhiant a/neu yn ofalwr ac angen cyngor ar ddeall ac ymateb i ymddygiad eich plant, ewch i wefan Llywodraeth Cymru.

Os oes angen cymorth pellach arnoch i reoli dicter

Os nad yw’r wybodaeth, y cyngor, yr adnoddau a’r cyrsiau ar y dudalen hon wedi bod yn ddefnyddiol a/neu os ydych yn meddwl bod angen mwy o help arnoch, mae llawer o wasanaethau cymorth am ddim ar gael.

Os ydych yn poeni am eich iechyd meddwl cyffredinol, cysylltwch ag Iechyd Meddwl GIG 111 Opsiwn 2. Mae’r gwasanaeth hwn ar gael 24 awr y dydd, 7 diwrnod yr wythnos a gellir ei ffonio am ddim o ffôn symudol (hyd yn oed pan nad oes gan y galwr gredyd ar ôl) neu o linell dir. Bydd y gwasanaeth yn darparu cymorth ar unwaith dros y ffôn er mwyn helpu i ymdopi â sut rydych yn teimlo ac, os oes angen, trefnir atgyfeiriad i wasanaethau iechyd meddwl.

Os ydych chi’n byw yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan, a dros 18 oed, gallwch gysylltu â’ch meddygfa i drefnu apwyntiad gydag Ymarferydd Iechyd Seicolegol (PHP) neu Feddyg Teulu. Ymarferwyr iechyd meddwl y GIG yw PHP, sydd ar gael mewn rhai meddygfeydd yn ardal BIP Aneurin Bevan ac yn darparu gwasanaeth am ddim i bobl sy’n cael problemau iechyd meddwl ysgafn i gymedrol. Gall apwyntiadau fod naill ai wyneb yn wyneb, neu dros y ffôn.

Os ydych dan 18 oed neu’n poeni am rywun sydd dan 18 oed ac angen cyngor hunan-atgyfeiriad i wasanaethau iechyd meddwl a lles lleol yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan, cysylltwch â SPACE-Wellbeing.

Neu cysylltwch â llinell gymorth neu wasanaeth cymeradwy arall. Mae rhai gwasanaethau ar gael 24 awr y dydd, 365 diwrnod y flwyddyn.

Os ydych chi’n ofalwr di-dâl i rywun sy’n profi dicter, ewch i’n tudalen Gofalwyr Di-dâl am ragor o wybodaeth a chyngor.

Last updated: 25.09.2023
feedback

A yw’r dudalen hon yn ddefnyddiol?

Rhowch eich adborth i ni

Mae gwybod beth oedd yn ddefnyddiol neu’n annefnyddiol i chi yn bwysig iawn i ni. Os oes gennych rywfaint o amser, rhowch wybod i ni beth oedd yn ddefnyddiol i chi ac os oes unrhyw beth y gallem ei wella. Diolch.

Cyrsiau hunangymorth i'ch helpu i reoli dicter

Overcoming irritability and anger course

Goresgyn anniddigrwydd a dicter – Byw Bywyd yn Llawn

Goresgyn dicter ac anniddigrwydd
Weithiau gall bod yn ddig a “gadael y cyfan allan” deimlo fel pe bai’n helpu – ond mae’r gwrthwyneb fel arfer yn wir. Mae colli rheolaeth yn cael effaith negyddol – ar gyfer yr unigolyn, a’r rheini o’i gwmpas. Dysgwch gamau sydd wedi’u profi ac effeithiol i reoli dicter.

Dysgu mwy
Ar-lein Hunan-gyfarwyddo
The things you do that help and the things you do that don’t – Living Life to the Full

Y pethau a wnewch sy’n helpu a’r pethau a wnewch sydd ddim – Byw Bywyd yn Llawn

Weithiau pan fyddwn yn wynebu adegau o straen rydym yn ymateb mewn ffyrdd sy’n ddefnyddiol – mewn ffyrdd sy’n gwella sut yr ydym ni/eraill yn teimlo. Ond weithiau rydym yn syrthio i batrymau ymateb mewn ffyrdd sy’n gwaethygu pethau. Darganfyddwch eich patrymau ymateb eich hun – a chynlluniwch gamau gweithredu sy’n helpu.

Dysgu mwy
Ar-lein Hunan-gyfarwyddo
Cwrs Ymwybyddiaeth Ofalgar Y Present

Be Mindful

Yr unig gwrs Therapi Gwybyddol Seiliedig ar Ystyriaeth Ofalgar digidol. Mae’r cwrs therapiwtig digidol ar y we hygyrch hwn, a aseswyd gan y GIG ac yr ymddiriedwyd ynddo am dros ddegawd, wedi’i brofi i fod yn effeithiol gan astudiaethau clinigol cyhoeddedig i leihau lefelau straen, pryder ac iselder yn sylweddol, a bydd yn aml yn rhoi canlyniadau sy’n newid bywyd i gyfranogwyr.

A fyddech cystal â nodi mai cwrs Saesneg yw hwn.

Dysgu mwy
Ar-lein Hunan-gyfarwyddo
Bywyd ACTif, cwrs Pobl F/fyddar (fideo BSL)

Bywyd ACTif – Fideo BSL

Fersiwn Iaith Arwyddion Prydain (BSL) o’r cwrs hynangymorth Bywyd ACTif, sydd ar-lein ac yn rhad ac am ddim ar gyfer pobl a fyddai’n hoffi rhywfaint o gefnogaeth gyda’u llesiant emosiynol a meddyliol.

Dyluniwyd “Bywyd ACTif” ar gyfer pob oedolyn ledled Cymru sy’n 16 oed ac yn hŷn sydd eisiau deall eu meddyliau a’u teimladau ac i ddysgu sgiliau ymarferol a fydd yn eu galluogi i ymddwyn mewn ffyrdd a fydd yn gwneud eu bywydau yn fwy difyr.

Dysgu mwy
Ar-lein Hunan-gyfarwyddo
Yn dangos 4 allan o 9 o ganlyniadau Gweld pob

Adnoddau hunangymorth i'ch helpu i reoli dicter

Math Teitl Yn gysylltiedig â… Darparwr
Darllen Darllen

Goresgyn Dicter a Thymer Flin

Dicter mind
Darllen Darllen

Hope | Reading Well

Dicter, Galar a Phrofedigaeth, Iechyd Meddwl Pobl Ifanc, Lles Meddyliol Plant mind
Darllen Darllen

Dicter – Canllaw Hawdd ei Ddeall y GIG (Dim ond yn Saesneg y mae hwn ar gael)

Cam-drin, Dicter mind
Darllen Darllen

Rheoli Dicter – Canllaw Hunangymorth y GIG (Dim ond yn Saesneg y mae hwn ar gael)

Dicter mind
Darllen Darllen

Llawlyfr Therapi Gwybyddol Ymddygiadol: canllaw cynhwysfawr i ddefnyddio therapi gwybyddol ymddygiadol i oresgyn iselder, pryder a dicter (Saesneg yn unig)

Dicter, Hunan-barch, Hwyliau Isel, Iselder, Pryder, Straen mind
Yn dangos 5 allan o 16 o ganlyniadau Gweld pob

Fideos cysylltiedig

1 munud Gofod Anadlu | Rheoli Straen – Melo Cymru

Yn dangos 1 allan o 7 o ganlyniadau Gweld pob

Cefnogaeth i helpu i reoli dicter

Bydd y gwasanaethau a restrir isod yn gallu rhoi mwy o gyngor i chi ar reoli dicter. Neu ewch i’n tudalen llinellau cymorth i gael rhagor o fanylion am wasanaethau.

GIG 111 Cymru Logo

Iechyd Meddwl 111 (Opsiwn 2)

Os ydych chi neu rywun rydych chi’n ei adnabod angen sylw meddygol ar unwaith, neu mewn perygl dybryd, ffoniwch 999 neu ewch i’r adran damweiniau ac achosion brys.

Os ydych chi neu rywun rydych chi’n ei adnabod angen gofal iechyd meddwl brys, ond nad yw’n peryglu bywyd, ffoniwch GIG 111 a dewiswch Opsiwn 2.

Mae Iechyd Meddwl 111 (Opsiwn 2) ar gael 24 awr y dydd, 7 diwrnod yr wythnos, ac mae am ddim i alwadau o ffôn symudol (hyd yn oed pan nad oes credyd ar ôl gan y galwr) neu o linell dir.

Pan fyddwch yn ffonio, bydd Ymarferydd Iechyd Meddwl a Lles yn trafod sut rydych chi’n teimlo. Gallant ddarparu ymyriadau byr dros y ffôn i’ch helpu i ymdopi â sut rydych yn teimlo. Gallant hefyd drefnu atgyfeiriadau i wasanaethau iechyd meddwl, os oes angen.

Rhagor o wybodaeth ➝
Aneurin Bevan University Health Board

SPACE Wellbeing Blaenau Gwent

Proses aml-asiantaeth i gydlynu cymorth, gan gynnwys ymyrraeth gynnar a darpariaeth arbenigol, ar gyfer iechyd meddwl a lles emosiynol plant yw SPACE Wellbeing.

Ar gyfer unrhyw ymholiadau cyffredinol ynglŷn â Gwasanaeth Lles SPACE, cysylltwch â Llinell Gymorth Lles SPACE:

Ffoniwch: 07977 065376 | Ebost: ABB.SpaceWellbeingHelpline@wales.nhs.uk

Mae ein llinellau cymorth ar agor ddydd Llun-Gwener 8.30am-5pm

I gael rhagor o wybodaeth ewch i wefan SPACE ➝
Aneurin Bevan University Health Board

SPACE Wellbeing Caerffili

Proses aml-asiantaeth i gydlynu cymorth, gan gynnwys ymyrraeth gynnar a darpariaeth arbenigol, ar gyfer iechyd meddwl a lles emosiynol plant yw SPACE Wellbeing.

Ar gyfer unrhyw ymholiadau cyffredinol ynglŷn â Gwasanaeth Lles SPACE, cysylltwch â Llinell Gymorth Lles SPACE:

Ffoniwch: 07977 065376 | Ebost: ABB.SpaceWellbeingHelpline@wales.nhs.uk

Mae ein llinellau cymorth ar agor ddydd Llun-Gwener 8.30am-5pm

I gael rhagor o wybodaeth ewch i wefan SPACE ➝
Yn dangos 3 allan o 5 o ganlyniadau Gweld pob
feedback

A yw’r dudalen hon yn ddefnyddiol?