Archwiliwch galar a phrofedigaeth drwy sgrolio drwy’r dudalen neu dewiswch opsiwn o’r gwymplen os ydych am neidio i adran berthnasol y dudalen:
Profedigaeth yw’r profiad o golli rhai sy’n agos atom. Mae teimlo ar goll ar ôl i berthynas chwalu, mae marwolaeth anwylyd, aelod o’r teulu, ffrind neu anifail anwes yn ffordd arferol o deimlo.
Mae’n naturiol mynegi amrywiaeth o deimladau corfforol ac emosiynol ar ôl colled. Mae galar yn ymateb normal a naturiol i golled. Gallwn hefyd deimlo galar pan fydd ein hamgylchiadau personol yn newid, megis colli swydd neu symud i faes gwahanol.
Mae’n bwysig cofio bod profedigaeth yn effeithio ar bobl mewn gwahanol ffyrdd. Nid oes unrhyw ffordd gywir nac anghywir i deimlo.
Pan fyddwn mewn profedigaeth, gallwn deimlo:
Yn drist
Yn ddigalon
Pryderus
Gorlethu
Ar goll ac yn unig
Unig
Euog
Fel crio drwy’r amser
Gwag
Yn flin
Mae’r rhain i gyd yn ymateb i’ch colled. Nid oes union amser pan fydd y teimladau hyn yn diflannu neu’n mynd yn haws. Eich teimladau chi ydyn nhw.
Cyngor hunangymorth
Dysgwch fwy am alar a sut y gellir ei reoli. Gweler ein hadnoddau hunangymorth isod.
Dewch o hyd i gefnogaeth, sicrwydd a gwybodaeth ar sut i reoli eich galar trwy fynychu cwrs. Gweler ein cyrsiau hunangymorth isod.
Ceisiwch siarad am eich teimladau gyda ffrind neu aelod o’r teulu. Neu efallai y bydd yn ddefnyddiol i chi gymryd rhan mewn gweithgareddau sy’n digwydd yn eich ardal leol. Efallai bod grŵp cymorth gerllaw. Darganfyddwch beth sy’n digwydd yn eich ardal chi drwy fynd i’n tudalen ‘yn eich ardal chi‘.
Gwnewch yn siŵr eich bod yn gofalu amdanoch eich hun. Mae yna bethau syml y gallwn ni i gyd eu gwneud i helpu i ofalu am ein hiechyd meddwl. Ewch i’n hadran ‘gofalu amdanoch chi’ch hun‘ am ragor o wybodaeth a chyngor.
Nid oes angen i chi brofi’r teimladau hyn ar eich pen eich hun. Siaradwch â rhywun rydych chi’n ymddiried ynddo neu edrychwch ar ein hadran ‘os oes angen cymorth pellach arnoch’ isod. Mae yna lawer o wasanaethau am ddim a all gynnig cefnogaeth neu glust i wrando.
Os ydych chi wedi cael profedigaeth oherwydd hunanladdiad, mae gennym ni wasanaeth cymorth am ddim yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan. Gweler y manylion am wasanaeth 2Wish isod.
Os ydych chi neu rywun rydych chi’n ei adnabod angen cymorth brys – ewch i’n tudalen ‘cymorth brys‘ ar unwaith.
Os oes angen cymorth pellach arnoch i reoli galar
Os nad yw’r wybodaeth, cyngor, adnoddau a chyrsiau ar y dudalen hon wedi bod yn ddefnyddiol a/neu rydych chi’n meddwl bod angen mwy o help arnoch chi, mae llawer o wasanaethau cymorth am ddim ar gael.
Os ydych yn byw yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan, a thros 18 oed, gallwch wneud apwyntiad gydag Ymarferydd Iechyd Seicolegol (PHP) neu Feddyg Teulu trwy gysylltu â’ch meddygfa leol. Mae PHPs yn ymarferwyr iechyd meddwl y GIG sy’n darparu gwasanaeth am ddim i bobl sy’n profi problemau iechyd meddwl ysgafn i gymedrol.
Os ydych o dan 18 oed neu’n poeni am rywun o dan 18 oed ac angen cyngor/hunan-gyfeirio ar frys i wasanaethau iechyd meddwl a lles lleol yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan, cysylltwch â SPACE-Wellbeing.
Neu fel arall cysylltwch â llinell gymorth gymeradwy arall. Mae rhai gwasanaethau ar gael 24 awr y dydd, 365 diwrnod y flwyddyn.
Last updated: 16.12.2022
A yw’r dudalen hon yn ddefnyddiol?
Diolch am eich adborth!
Rhowch eich adborth i ni
Mae gwybod beth oedd yn ddefnyddiol neu’n annefnyddiol i chi yn bwysig iawn i ni. Os oes gennych rywfaint o amser, rhowch wybod i ni beth oedd yn ddefnyddiol i chi ac os oes unrhyw beth y gallem ei wella. Diolch.
Porwch ein hadnoddau hunangymorth rhad ac am ddim ar gyfer galar, wedi’u cymeradwyo gan arbenigwyr iechyd meddwl.
Math
Teitl
Yn gysylltiedig â…
Darparwr
Darllen
Profedigaeth – Canllaw Hunangymorth y GIG (Dim ond yn Saesneg y mae hwn ar gael)
Galar a Phrofedigaeth
Darllen
Profedigaeth – Canllaw Hawdd ei Ddeall y GIG: Pan Fydd Rhywun yn Marw (Dim ond yn Saesneg y mae hwn ar gael)
Galar a Phrofedigaeth
Gwefannau
Beth yw profedigaeth? – Mind
Galar a Phrofedigaeth
Gwefannau
Pecyn Cymorth Iechyd Meddwl Pobl Ifanc – Colled
Galar a Phrofedigaeth, Iechyd Meddwl Myfyrwyr, Iechyd Meddwl Pobl Ifanc, Lles Meddyliol Plant
Darllen
Lost for Words – E-lyfr i blant mewn profedigaeth gan Benjamin Brooks-Dutton (Dim ond yn Saesneg y mae hwn ar gael)
Galar a Phrofedigaeth, Iechyd Meddwl Pobl Ifanc
Gwefannau
The Good Grief Trust – Cynhelir gan y rheini sy’n galaru ar gyfer y rhai sy’n galaru
Galar a Phrofedigaeth
Darllen
Cyflwyniad i Ymdopi â Galar, Sue Morris | Darllen yn Dda
Galar a Phrofedigaeth
Darllen
Grief Works: Stories of Life, Death and Surviving, Julia Samuel | Darllen yn Dda (Dim ond yn Saesneg y mae hwn ar gael)
Galar a Phrofedigaeth
Darllen
The Essential Guide to Life After Bereavement: Beyond Tomorrow, Judy Carole Kauffmann, Mary Jordan | Darllen yn Dda (Dim ond yn Saesneg y mae hwn ar gael)
Galar a Phrofedigaeth
Gwasanaeth
Sefydliad Jacob Abraham — Cefnogaeth i unigolion yr effeithir arnynt gan hunanladdiad rhywun 26 oed a hŷn
Gweler isod am linellau cymorth ar gyfer galar a phrofedigaeth. I weld ein rhestr lawn o linellau cymorth, ewch i’n tudalen llinellau cymorth.
2Wish — Cefnogaeth i unrhyw un yr effeithir arnynt gan hunanladdiad neu farwolaeth sydyn rhywun 25 oed ac iau
Cefnogi’r rheini yr effeithir arnynt gan farwolaeth sydyn pobl ifanc dan 25 oed
Mae 2Wish yn elusen sy’n darparu cefnogaeth profedigaeth i unrhyw un yr effeithir arnynt gan farwolaeth sydyn a thrawmatig oedolyn ifanc 25 oed neu iau ledled Cymru.
Mae Llinell Gymorth Profedigaeth Cruse yn cael ei rhedeg gan wirfoddolwyr profedigaeth wedi’u hyfforddi, sy’n cynnig cefnogaeth emosiynol i unrhyw un y mae galar yn effeithio arno.
Byddwn yn rhoi lle i chi siarad am eich teimladau a sut rydych chi wedi bod yn ymdopi.
Mae'n arferol i ni deimlo'n isel neu wedi cael llond bol o bryd i'w gilydd. Os nad yw hwyliau isel yn mynd i ffwrdd gall fod yn arwydd o iselder. Dewch o hyd i gyrsiau rhad ac am ddim, adnoddau a ffynonellau cymorth i'ch helpu gyda theimladau o iselder.
Rydyn ni i gyd yn teimlo'n isel neu wedi cael llond bol o bryd i'w gilydd. Mae teimlo'n isel fel arfer yn para ychydig ddyddiau neu wythnosau, ac yna mae ein hwyliau'n dychwelyd i normal. Rydym wedi coladu adnoddau i'ch helpu gyda'r teimladau hwyliau isel hynny i'ch helpu i ymdopi.