Gorbryder

Beth yw gorbryder?

Rydyn ni i gyd yn teimlo’n bryderus o bryd i’w gilydd. Gellir disgrifio gorbryder fel teimlad o anesmwythder, megis ofn neu bryder. Mae’n normal teimlo’n bryderus am bethau mewn bywyd bob dydd, er enghraifft sefyll arholiad neu fynd am gyfweliad.

Mae teimladau o orbryder fel arfer yn pasio ar ôl i’r digwyddiad ddigwydd. Os bydd y teimladau hynny’n parhau a’n pryderon yn mynd yn llethol ac yn anoddach eu rheoli, yna gall effeithio ar ein bywydau.

Arwyddion a symptomau gorbryder

• Teimlo’n flinedig, ar ymyl, yn aflonydd neu’n bigog
• Teimlo ymdeimlad o ofn
• Anhawster canolbwyntio neu wneud penderfyniadau
• Problemau cysgu
• Teimlo’n sâl, yn benysgafn, yn chwyslyd neu’n fyr o wynt
• Cur pen a phoenau stumog
• Ceisio osgoi sefyllfaoedd neu oedi rhag gwneud pethau yr ydych yn poeni amdanynt
• Cael curiad calon amlwg o gryf, cyflym neu afreolaidd, (cysylltwch â’ch meddyg teulu os bydd hyn yn parhau)
• Teimlo’r angen i wirio pethau dro ar ôl tro neu geisio sicrwydd gan eraill

Cyngor hunangymorth i reoli gorbryder

Nid oes bob amser un rheswm pam ein bod yn bryderus. Weithiau dydyn ni ddim yn gwybod beth sy’n gwneud i ni deimlo fel hyn. Gobeithiwn bydd yr wybodaeth isod yn ddefnyddiol i chi.

• Ceisiwch ddeall eich gorbryder eich hun – weithiau mae’n ddefnyddiol cadw dyddiadur i nodi’r hyn sy’n effeithio arnoch chi a’r hyn y mae angen i chi weithredu yn ei gylch.
• Ceisiwch newid ffocws sut rydych chi’n teimlo yn yr eiliad honno – rhowch gynnig ar ymarferion anadlu neu ymarferwch ymwybyddiaeth ofalgar. Gweler ein fideos isod a gwybodaeth am ymwybyddiaeth ofalgar.
• Dysgwch fwy am bryder a sut y gellir ei reoli. Gweler ein hadnoddau hunangymorth isod.
• Dysgwch sgiliau newydd i reoli eich gorbryder. Rhowch gynnig ar un o’n cyrsiau hunangymorth rhad ac am ddim isod.
• Efallai y bydd yn ddefnyddiol i chi gymryd rhan mewn gweithgareddau sy’n digwydd yn eich ardal leol. Darganfyddwch beth sy’n digwydd yn eich ardal chi trwy ymweld â’n tudalen yn eich ardal chi.
• Does dim angen i chi brofi’r teimladau hyn ar eich pen eich hun. Siaradwch â rhywun rydych chi’n ymddiried ynddo neu edrychwch ar ein hadran ‘llinellau cymorth’ isod. Ac os oes angen help brys arnoch chi neu rywun rydych chi’n ei adnabod – ewch i’n tudalen cymorth brys ar unwaith.

Os oes angen cymorth pellach arnoch i reoli gorbryder

Os nad yw’r wybodaeth, cyngor, adnoddau a chyrsiau ar y dudalen hon wedi bod yn ddefnyddiol a/neu rydych chi’n meddwl bod angen mwy o help arnoch chi, mae llawer o wasanaethau cymorth am ddim ar gael.

Os ydych yn byw yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan, a thros 18 oed, gallwch wneud apwyntiad gydag Ymarferydd Iechyd Seicolegol (PHP) neu Feddyg Teulu trwy gysylltu â’ch meddygfa leol. Mae PHPs yn ymarferwyr iechyd meddwl y GIG sy’n darparu gwasanaeth am ddim i bobl sy’n profi problemau iechyd meddwl ysgafn i gymedrol.

Os ydych o dan 18 oed neu’n poeni am rywun o dan 18 oed ac angen cyngor/hunan-gyfeiriad ar frys arnoch i wasanaethau iechyd meddwl a lles lleol yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan, cysylltwch â SPACE-Wellbeing.

Neu fel arall cysylltwch â llinell gymorth gymeradwy arall. Mae rhai gwasanaethau ar gael 24 awr y dydd, 365 diwrnod y flwyddyn.