Skip to main content

Ymwybyddiaeth Fyfyriol

Adnabyddir yn gyffredin fel: ymwybyddiaeth fyfyriol, ystyriol, ymlacio, myfyrdod, myfyrio

Ymwybyddiaeth Fyfyriol

Archwiliwch ymwybyddiaeth fyfyriol drwy sgrolio drwy’r dudalen neu dewiswch opsiwn o’r gwymplen os ydych am neidio i adran berthnasol y dudalen:

Lawrlwytho’r dudalen hon fel PDF (agor mewn ffenestr newydd)

Beth yw Ymwybyddiaeth Fyfyriol?

Fel bodau dynol, rydym yn treulio llawer o amser yn myfyrio ar y gorffennol neu’n poeni am y dyfodol. Rydym yn aml yn gweld ein bod yn gwneud pethau’n reddfol, gan weithredu heb feddwl, fel arfer oherwydd ein bod wedi’i wneud lawer gwaith o’r blaen. Ydych chi erioed wedi cerdded adref a ddim yn cofio pasio tirnod penodol?

Mae ymwybyddiaeth fyfyriol yn ffordd o roi sylw i, a gweld yn glir beth bynnag sy’n digwydd yn ein bywydau ar yr eiliad honno mewn amser. Gall wella ein lles meddyliol drwy ein helpu i ymgysylltu mwy â’r byd o’n cwmpas a deall ein hunain yn well. Mae’n ffordd ymarferol o sylwi ar feddyliau, teimladau corfforol, golygfeydd, synau, arogleuon – unrhyw beth na fyddwn yn sylwi arno fel arfer.

Mae ymwybyddiaeth fyfyriol yn ein helpu i ymateb i bwysau bywyd mewn modd tawelach sydd o fudd i’n calon, ein pen a’n corff.
Mae’n ein hannog i ddod yn fwy ymwybodol o’n meddyliau a’n teimladau fel y gallwn eu rheoli mewn ffordd wahanol gyda chanlyniadau mwy cadarnhaol.

Er efallai bod gwreiddiau ymwybyddiaeth fyfyriol yn y gorffennol, rydym bellach yn deall manteision ymwybyddiaeth fyfyriol a myfyrdod yn dda. Mae ymchwil wedi cysylltu’n gadarnhaol ymwybyddiaeth fyfyriol a myfyrdod â lleihau straen.

 

Gyda beth y gall ymwybyddiaeth fyfyriol helpu?

Gall ymwybyddiaeth fyfyriol fod o gymorth gyda’r cyflyrau canlynol:

  • pryder
  • iselder
  • straen
  • blinder
  • poen cronig
  • psymptomau corfforol sydd heb ddiagnosis meddygol
  • anawsterau cysgu
  • rheoli dicter

 

Pwy all ymarfer ymwybyddiaeth fyfyriol?

Gall pawb ei wneud a gellir ei wneud yn unrhyw le, wrth aros am fws, golchi’r llestri, mynd â’r ci am dro, yn y swyddfa.

Gall y sgiliau fod yn syml, ond gan ei fod mor wahanol i sut y byddem efallai fel arfer yn ymddwyn, mae angen llawer o ymarfer. Gydag ymarfer, gallwch ddysgu gweithio’n wahanol gyda’ch meddyliau a’ch teimladau.

 

Sut allaf ddysgu ymwybyddiaeth ofalgar?

I ddysgu ymwybyddiaeth ofalgar, gallwch ddefnyddio cyrsiau neu apiau ar-lein. I roi cynnig ar rai o’r rhain gweler ein hadnoddau hunangymorth a chyrsiau isod.

Mae gennym fwy o wybodaeth am sut i ‘fod yn sylwgar’ ar ein tudalen 5 Ffordd at Les gan gynnwys gweithgareddau y gallwch eu gwneud i ymarfer dangos mwy o ymwybyddiaeth ofalgar a bod yn fwy sylwgar o ddydd i ddydd. Gallwch hefyd gymryd rhan yn ein Her 5 Diwrnod 5 Ffordd.

 

Tasg ymwybyddiaeth fyfyriol syml?

Gall yr ymarfer pum cam hwn fod yn ddefnyddiol iawn yn ystod cyfnodau o bryder neu banig drwy helpu i’ch gosod yn gadarn yn y presennol.

Cyn i chi ddechrau, rhowch sylw i’ch anadlu. Gall anadliadau hir ac araf eich helpu i deimlo’n dawel.

    1. Sylwch ar 5 peth y gallwch eu gweld o’ch cwmpas. Gallent fod yn gadair, beiro neu lun ar y wal.
    2. Sylwch ar 4 peth y gallwch eu cyffwrdd. Gallent fod yn ddefnydd eich dillad, eich gwallt neu fwrdd.
    3. Sylwch ar 3 pheth y gallwch eu clywed.   Gallent fod y glaw ar y ffenestr, traffig yn mynd heibio neu gerddoriaeth yn y cefndir.
    4. Sylwch ar 2 beth y gallwch eu harogli.  Gallent fod yn fwyd, arogl sebon ar eich croen neu’n arogl o’r tu allan.
    5. Sylwch ar 1 peth y gallwch eu blasu.  Beth yw’r blas sydd yn eich ceg – coffi, gwm cnoi neu’ch cinio.

 

Os oes angen rhagor o help arnoch i reoli eich iechyd meddwl

Os nad yw’r wybodaeth, y cyngor, yr adnoddau a’r cyrsiau ar y dudalen hon wedi bod yn ddefnyddiol a/neu os ydych yn meddwl bod angen mwy o help arnoch, mae llawer o wasanaethau cymorth am ddim ar gael.

Os ydych yn poeni am eich iechyd meddwl cyffredinol, cysylltwch ag Iechyd Meddwl GIG 111 Opsiwn 2. Mae’r gwasanaeth hwn ar gael 24 awr y dydd, 7 diwrnod yr wythnos a gellir ei ffonio am ddim o ffôn symudol (hyd yn oed pan nad oes gan y galwr gredyd ar ôl) neu o linell dir. Bydd y gwasanaeth yn darparu cymorth ar unwaith dros y ffôn er mwyn helpu i ymdopi â sut rydych yn teimlo ac, os oes angen, trefnir atgyfeiriad i wasanaethau iechyd meddwl.

Os ydych chi’n byw yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan, a dros 18 oed, gallwch gysylltu â’ch meddygfa i drefnu apwyntiad gydag Ymarferydd Iechyd Seicolegol (PHP) neu Feddyg Teulu. Ymarferwyr iechyd meddwl y GIG yw PHP, sydd ar gael mewn rhai meddygfeydd yn ardal BIP Aneurin Bevan ac yn darparu gwasanaeth am ddim i bobl sy’n cael problemau iechyd meddwl ysgafn i gymedrol. Gall apwyntiadau fod naill ai wyneb yn wyneb, neu dros y ffôn.
Os ydych dan 18 oed neu’n poeni am rywun sydd dan 18 oed ac angen cyngor brys/hunan-atgyfeiriad i wasanaethau iechyd meddwl a lles lleol yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan, cysylltwch â SPACE-Wellbeing.

Neu cysylltwch â llinell gymorth neu wasanaeth cymeradwy arall. Mae rhai gwasanaethau ar gael 24 awr y dydd, 365 diwrnod y flwyddyn.

Os ydych chi’n ofalwr di-dâl i rywun sy’n profi dicter, ewch i’n tudalen Gofalwyr Di-dâl am ragor o wybodaeth a chyngor.

Last updated: 24.08.2023
feedback

A yw’r dudalen hon yn ddefnyddiol?

Rhowch eich adborth i ni

Mae gwybod beth oedd yn ddefnyddiol neu’n annefnyddiol i chi yn bwysig iawn i ni. Os oes gennych rywfaint o amser, rhowch wybod i ni beth oedd yn ddefnyddiol i chi ac os oes unrhyw beth y gallem ei wella. Diolch.

Cyrsiau i’ch helpu i ymarfer ymwybyddiaeth fyfyriol

Isod mae dolenni i gyrsiau a all eich helpu i ddeall ac ymarfer ymwybyddiaeth fyfyriol.

Cwrs Ymwybyddiaeth Ofalgar Y Present

Be Mindful

Yr unig gwrs Therapi Gwybyddol Seiliedig ar Ystyriaeth Ofalgar digidol. Mae’r cwrs therapiwtig digidol ar y we hygyrch hwn, a aseswyd gan y GIG ac yr ymddiriedwyd ynddo am dros ddegawd, wedi’i brofi i fod yn effeithiol gan astudiaethau clinigol cyhoeddedig i leihau lefelau straen, pryder ac iselder yn sylweddol, a bydd yn aml yn rhoi canlyniadau sy’n newid bywyd i gyfranogwyr.

A fyddech cystal â nodi mai cwrs Saesneg yw hwn.

Dysgu mwy
Ar-lein Hunan-gyfarwyddo
Young-Man-Studying

Cwrs Ymwybyddiaeth Ofalgar Y Present

Mae’r Present yn gwrs ar-lein chwe wythnos wedi’i gyd-ddarparu gan ymarferwyr Iechyd Aneurin Bevan Camau Bwrdd a Chymoedd.

Mae’r cwrs yn cynnig arddull newydd o gyflwyniad i ymwybyddiaeth ofalgar a lles, gan annog ymwybyddiaeth gyfeillgar, ystyriol tuag at ein profiad yng nghanol bywydau prysur yn gwehyddu dysgu am ymwybyddiaeth ofalgar, lles a niwrowyddoniaeth. Mae’r rhaglen yn cefnogi archwilio, darganfod ac ymwybyddiaeth o sut mae pethau i bob person yn eu bywyd.

Dysgu mwy
Ar-lein
Mindfulness for Everyday course

Meddylgarwch am Bob Dydd

Cwrs meddylgarwch, 6 wythnos am ddim trwy weminar. Ar gyfer pobl sy’n byw ac yn gweithio yn Sir Fynwy, Caerffili, Casnewydd, Torfaen a Blaenau Gwent.

Mae Meddylgarwch am Bob Dydd yn gwrs gweminar, sy’n rhoi cyflwyniad i feddylgarwch ac arferion dan arweiniad. Gwneud meddylgarwch eich ffordd sy’n addas i chi. Nid oes angen profiad blaenorol.

Dysgu mwy
Ar-lein
Yn dangos 3 allan o 10 o ganlyniadau Gweld pob

Adnoddau i’ch helpu i ymarfer ymwybyddiaeth fyfyriol

Isod mae dolenni i adnoddau y gellir eu lawrlwytho a gwefannau sy’n rhoi gwybodaeth ar sut i gynnwys ymwybyddiaeth fyfyriol yn eich trefn ddyddiol.

Math Teitl Yn gysylltiedig â… Darparwr
Darllen Darllen

Darllen yn Dda – Llyfrau am Ddim ar gyfer Iechyd Meddwl o’ch Llyfrgell Leol

Cwsg, Dicter, Galar a Phrofedigaeth, Hunan-barch, Hunan-niwed, Hunanofal, Hwyliau Isel, Iselder, Pryder, Pryder Cymdeithasol, Straen, Ymwybyddiaeth Fyfyriol mind
Darllen Darllen

Meddylgarwch – Canllaw Ymarferol i Ganfod Heddwch Mewn Byd Gorffwyll

Pryder, Straen, Ymwybyddiaeth Fyfyriol mind
Darllen Darllen

Ymwybyddiaeth Ofalgar – Canllaw Pen-Tennyn — Ruby Wax, Testun Cyf.

Ymwybyddiaeth Fyfyriol mind
Darllen Darllen

Be Happy Be You: The Teenage Guide to Boost Happiness and Resilience

Iechyd Meddwl Pobl Ifanc, Lles Meddyliol Plant, Pryder, Ymwybyddiaeth Fyfyriol mind
Darllen Darllen

CBT Therapi Ymddygiad Gwybyddol: Eich pecyn cymorth i addasu eich hwyliau, goresgyn rhwystrau a gwella’ch bywyd

Iselder, Ymwybyddiaeth Fyfyriol mind
Yn dangos 5 allan o 22 o ganlyniadau Gweld pob

Fideos cysylltiedig

Doeth er Lles: Ymlacio – Mind Casnewydd (Dim ond yn Saesneg y mae hwn ar gael)

Sesiynau Ymlacio EPP – GAVO (Dim ond yn Saesneg y mae hwn ar gael)

Sgan Corff, Therapi Gwybyddol Seiliedig ar Ymwybyddiaeth Ofalgar (MBCT) (Dim ond yn Saesneg y mae hwn ar gael)

Ymarfer Eistedd | Therapi Gwybyddol Seiliedig ar Ymwybyddiaeth Ofalgar (MBCT) (Dim ond yn Saesneg y mae hwn ar gael)

Ymarfer Symud | Therapi Gwybyddol Seiliedig ar Ymwybyddiaeth Ofalgar (MBCT) (Dim ond yn Saesneg y mae hwn ar gael)

Ymarfer Myfyrdod Cerdded – Therapi Gwybyddol Seiliedig ar Ymwybyddiaeth Ofalgar (MBCT) (Dim ond yn Saesneg y mae hwn ar gael)

Yn dangos 6 allan o 10 o ganlyniadau Gweld pob

GIG 111 Cymru Logo

Iechyd Meddwl 111 (Opsiwn 2)

Os ydych chi neu rywun rydych chi’n ei adnabod angen sylw meddygol ar unwaith, neu mewn perygl dybryd, ffoniwch 999 neu ewch i’r adran damweiniau ac achosion brys.

Os ydych chi neu rywun rydych chi’n ei adnabod angen gofal iechyd meddwl brys, ond nad yw’n peryglu bywyd, ffoniwch GIG 111 a dewiswch Opsiwn 2.

Mae Iechyd Meddwl 111 (Opsiwn 2) ar gael 24 awr y dydd, 7 diwrnod yr wythnos, ac mae am ddim i alwadau o ffôn symudol (hyd yn oed pan nad oes credyd ar ôl gan y galwr) neu o linell dir.

Pan fyddwch yn ffonio, bydd Ymarferydd Iechyd Meddwl a Lles yn trafod sut rydych chi’n teimlo. Gallant ddarparu ymyriadau byr dros y ffôn i’ch helpu i ymdopi â sut rydych yn teimlo. Gallant hefyd drefnu atgyfeiriadau i wasanaethau iechyd meddwl, os oes angen.

Rhagor o wybodaeth ➝
Logo Samaritans

Samariaid – Llinell ffôn Cymraeg

Os ydych chi’n cael trafferth i ymdopi ac mae arnoch angen rhywun i siarad â nhw, bydd y Samariaid yn gwrando. Gallwch gysylltu â’r Samariaid 24 awr y dydd, 365 diwrnod y flwyddyn ar 116 123 (yn ddi-dâl o unrhyw ffôn) neu drwy anfon neges e-bost at jo@samaritans.org.

Hefyd, gallwch ffonio Llinell Gymorth Gymraeg y Samariaid (yn ddi-dâl o unrhyw ffôn) ar 0808 164 0123 (7pm-11pm bob dydd).

Ewch i wefan Samariaid ➝
CALL Mental Health Listening Line Logo

Llinell Wrando Iechyd Meddwl C.A.L.L.

Cyngor Cymunedol a Llinell Wrando

Darparu llinell gymorth emosiynol a gwrando gyfrinachol ar iechyd meddwl sydd ar agor 24/7. Gall CALL hefyd gyfeirio at gefnogaeth mewn cymunedau lleol ac ystod o wybodaeth ar-lein.

Ewch i wefan CALL ➝
Yn dangos 3 allan o 6 o ganlyniadau Gweld pob
feedback

A yw’r dudalen hon yn ddefnyddiol?